Τα παιδιά των φαναριών - παιδική εργασία

(Οδυσσέας Κουλιούμπας, Αριστούλα Κωνσταντινίδου)

ΤΑΞΕΙΣ: Ε΄ και ΣΤ΄

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 7 δίωρα

ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ
Φωτογραφίες, περιοδικά της UNISEF, αποκόμματα εφημερίδων κείμενα.

Ενδεικτική πορεία

1^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Εξοικείωση των μαθητών με διαφορετικές μορφές κειμένων (άρθρο από εφημερίδα, λογοτεχνικό κείμενο).

Ø Άσκηση στην ανάγνωση και στην κατανόηση κειμένου.

Ø Προφορική έκφραση (με αφορμή τα ερεθίσματα των κειμένων).

Ø Ευαισθητοποίηση σε κοινωνικά ζητήματα που έχουν σχέση με την ηλικία τους.

α. Μοιράζεται στα παιδιά το άρθρο εφημερίδας «Εξωθούν στα φανάρια 300 παιδιά το χρόνο» και σχετικό φωτογραφικό υλικό (βλ. υλικό σ. 222, σ. 223, σ. 224). Διαβάζεται το κείμενο και ακολουθεί συζήτηση και σχολιασμός του περιεχομένου του άρθρου και των φωτογραφιών. Τα παιδιά αναφέρουν και τυχόν δικές τους σχετικές εμπειρίες.

β. Διαβάζεται απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Οι ξεριζωμένοι» του Βασίλη Δασκαλάκη, που αναφέρεται σ' ένα μικρό παιδί που έρχεται από το χωριό του για να δουλέψει στα μεταλλεία του Λαυρίου (βλ. υλικό σ. 225, σ. 226). Το ύφος του κειμένου προσφέρεται για άσκηση στην ανάγνωση. Το διαβάζουν πρώτα σιωπηρά και υστέρα κάποιοι μαθητές προσπαθούν να το διαβάσουν μεγαλόφωνα αποδίδοντας με το ρυθμό και το χρώμα της φωνής τα συναισθήματα του άρρωστου παιδιού.

γ. Γίνεται συζήτηση με αφορμή τα πλούσια ερεθίσματα που δίνει το κείμενο.

2^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Ανάγνωση και κατανόηση ποικίλων μορφών γραπτού λόγου.

Ø Προφορική έκφραση.

Ø Ελεύθερη γραπτή έκφραση.

α. Μοιράζονται εικόνες που δείχνουν παιδιά που εργάζονται, η σελίδα με τίτλο «Πραγματικές ιστορίες» που περιέχει τις φωτογραφίες τεσσάρων εργαζόμενων παιδιών με σύντομο αυτοβιογραφικό η καθεμιά, καθώς και το άρθρο «Παιδικά» του Ηλία Λυμπέρη που αναφέρεται σε ένα παιδί από την Ακτή του Ελεφαντοστού (βλ. υλικό σ. 227, σ. 228). Σχολιάζονται οι εικόνες και συζητιούνται τα αυτοβιογραφικά κείμενα και το άρθρο.

β. Διαβάζεται το άρθρο «Παιδικές ασχολίες» του Ηλία Λυμπέρη (βλ. υλικό σ. 229, σ. 230), που αναφέρεται στην ανάγκη και στο δικαίωμα των παιδιών να παίζουν. Γίνεται συζήτηση και με αφορμή την τελευταία περίοδο του κειμένου, οι μαθητές ατομικά ή ομαδικά γράφουν ελεύθερα τις απόψεις τους με σκοπό να τις στείλουν στο περιοδικό της UNISEF και τιτλοφορούν μόνοι τους τα κείμενα τους.

3^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Συνειδητοποίηση της διαδικασίας συγκρότησης ενός αποτελεσματικού κειμένου. Ανάπτυξη της ικανότητας αξιοποίησης των γλωσσικών μέσων για αποτελεσματική επικοινωνία.

Ø Άσκηση στη διατύπωση αιτιολογημένης άποψης.

Επεξεργασία των κειμένων των μαθητών και ενδεχομένως επιλογή, που θα συνοδεύεται από κατάλληλη τεκμηρίωση, των κειμένων που θα σταλούν στο περιοδικό.

4^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Εξοικείωση των παιδιών με τη χρήση των σκίτσων για τη μετάδοση μηνυμάτων.

Ø Άσκηση στη διατύπωση και μετάδοση μηνυμάτων με συνδυασμό σκίτσων και κειμένων.

α. Γράφεται στον πίνακα η λέξη «Δικαιώματα» και ζητείται από τους μαθητές να εξηγήσουν πώς την αντιλαμβάνονται.

β. Μοιράζεται στους μαθητές το κείμενο «Τα παιδιά έχουν τα δικαιώματα τους» (βλ. υλικό σ. 231, σ. 232), όπου γίνεται αναφορά στα δικαιώματα του παιδιού.

γ. Καλούνται να σχολιάσουν τον τρόπο παρουσίασης των δικαιωμάτων του παιδιού με εικόνες και συνοδευτικά κείμενα που επεξηγούν τις εικόνες.

δ. Συζητιούνται τα δικαιώματα των παιδιών που αναφέρονται και οι μαθητές ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις τους.

ε. Ζητείται από τους μαθητές να προτείνουν έναν τομέα που πιστεύουν ότι τα παιδιά έχουν δικαιώματα και ατομικά ή ομαδικά να επιχειρήσουν να το εκφράσουν με ένα σκίτσο που θα συνοδεύεται από τη σχετική λεζάντα.

στ. Συζητιούνται οι εργασίες των μαθητών, οι οποίες συντίθενται σε μία αφίσα, που αναπαράγεται και αναρτάται στους διαδρόμους και στις αίθουσες του σχολείου.

5^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Καλλιέργεια της αφαιρετικής ικανότητας των μαθητών με τον εντοπισμό συγκεκριμένων πληροφοριών.

Ø Κατανόηση γραπτού λόγου (πληροφοριακά κείμενα εφημερίδων).

Ø Άσκηση στην παραγωγή προφορικού λόγου (σχολιασμός και ανάλυση πληροφοριών).

α. Μοιράζεται το κείμενο 'Το χαμόγελο του παιδιού του μικρού Ανδρέα Γιαννόπουλου και η σελίδα με τον τίτλο 'Ένα παιδί μετράει τ' άστρα» του Νίκου Σταυρουλάκη (βλ. υλικό σ. 233, σ. 234, σ. 235), όπου γίνεται λόγος για την ίδρυση του συλλόγου «Το χαμόγελο του παιδιού» που ήταν η τελευταία επιθυμία του μικρού Ανδρέα. Διαβάζονται και τα δύο και τα παιδιά εκφράζονται για την περίπτωση του μικρού Ανδρέα, λένε τη γνώμη τους για τη χρησιμότητα του συλλόγου και γιατί ο μικρός Ανδρέας προτείνει αυτό το όνομα για το σύλλογο.

β. Μοιράζονται τα κείμενα των εφημερίδων: «Εκστρατεία για τα παιδιά των φαναριών'», «Πορεία κατά της παιδικής εργασίας», «Η μισθωτή σκλαβιά δεν είναι για παιδιά» και «3.000 παιδιά στα δίχτυα της πορνείας» (βλ. υλικό σ. 236, σ. 237, σ. 238, σ. 239).

γ. Διαβάζονται τα κείμενα και γίνεται συζήτηση για τις πληροφορίες που δίνονται σ' αυτά σχετικά με τις κινητοποιήσεις κατά της παιδικής εργασίας. Συζητιούνται επίσης τα μέσα και οι τρόποι που χρησιμοποιούνται για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού.

δ. Καλούνται οι μαθητές να προτείνουν τι θα έκαναν οι ίδιοι για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Καταγράφονται οι προτάσεις τους στον πίνακα και αποφασίζουν ποιες από αυτές θέλουν και μπορούν να τις υλοποιήσουν άμεσα. Πιθανές προτάσεις μπορεί να είναι:

* Κείμενο διαμαρτυρίας προς τον Ο.Η.Ε. για την καταπάτηση των δικαιωμάτων τους.

* Ενημερωτικό κείμενο προς τους γονείς με θέμα τα δικαιώματα τους.

* Εκδήλωση στο σχολείο για τα δικαιώματα του παιδιού.

* Πορεία διαμαρτυρίας με δικά τους συνθήματα και πλακάτ, κ.ά.

6^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Παραγωγή προφορικού λόγου (ανταλλαγή απόψεων για τη διεκπεραίωση μιας δραστηριότητας).

Ø Παραγωγή γραπτών κειμένων με διαφορετικό επικοινωνιακό στόχο.

Ø Ανάπτυξη προβληματισμού πάνω σε κοινωνικά προβλήματα και ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση τους.

Τα παιδιά, ομαδικά ή ατομικά, υλοποιούν αυτά που αποφάσισαν και παράγουν το σχετικό υλικό.

7^ο δίωρο

επιδιώξεις:

Ø Κατανόηση της διαδικασίας διαμόρφωσης κειμένων.

Επεξεργασία των γραπτών κειμένων.

Πίσω